Van vluchteling tot vrijwilliger

For an English version please click here.

Stel je voor je woont in een prachtig land; lekker weer, rijke historie en prachtige oude gebouwen. Je vader en grootvader hebben daar een eigen bedrijf en familie opgebouwd, jij hebt gestudeerd en een goede baan. 3 jaar later is je land kapot, moet je je familie missen en ben je asielzoeker in Ridderkerk, Nederland. Na een omzwerving met maar liefst 16 verschillende verblijfsplaatsen ben je weer terug bij de boten in Griekenland. Ik vertel vandaag het verhaal van Ibrahem Khaola (27) - vrijwilliger bij Stichting Bootvluchteling.

Damascus - Syrië

Ibrahem Khaola is in 1988 geboren in Syrië. Hij heeft een oudere zus Alaa en een jonger zusje Sara en woont met zijn vader en moeder in Damascus. Zijn vader heeft een steenfabriek en heeft een rijk leven; genoeg geld voor alles, een mooie familie en rust. Ibrahem heeft een diploma MBO electrotechniek, voetbalt twee keer per week en bezoekt elke dag familie. Anders dan zijn vader is hij echter niet volledig tevreden.

Zoals zoveel jongeren in 2010 heeft hij een smartphone en leest hij over de wereld om zich heen. Zo merkt hij dat het toch net anders gaan in Syrie; er zijn geen treinen, er rijdt geen metro en de macht ligt al 40 jaar in handen van dezelfde familie. In maart 2011 besluit hij een demonstratie op te zetten voor democratie. De demonstraties worden op touw gezet via netwerken binnen de universiteit, moskee of via facebook. Zijn vader waarschuwt Ibrahem "Niet doen, dat is voor iedereen beter." Ze delen toch pamfletten uit met daarop teksten als; geen dictatuur, geen Bashar al-Assad, vrijheid.

De sluwe dictator reageert met samenscholingsverboden. Assad besluit ook traangas in te zetten en demonstranten te arresteren. 90% van de arrestanten wordt nooit meer gezien. 10% wordt vrijgelaten, als gruwelijke waarschuwing voor anderen. Een vriend van Ibrahem ondergaat dit lot en komt vrij met een verschikkelijk verhaal. Hij heeft een week lang op een been gestaan met zijn handen boven zijn hoofd geketend. Hij heeft geen eten of drinken gehad, tot hij doorhad dat hij na een uur foltering een kopje water mocht drinken. Hij overleefde.

Als reactie hierop worden de demonstraties steeds korter, onvoorspelbaarder. Ze protesteren 10 minuten in een wijk en bezaaien alles met posters. Door deze techniek verliest de politie grip en wint de nieuwe revolutie aan macht. Nog steeds had Ibrahem nog nooit het geluid van wapens gehoord, maar dat veranderde snel. De politie begon te schieten en de demonstanten waren nergens meer veilig. Je kon niet naar het ziekenhuis als je geraakt was, je zou nooit meer terug naar huis kunnen. Verzetsdoktors behandelden hen thuis op de keukentafel en iedereen ging door. Ibrahem noemt het vooral heel oneerlijk, de balans is weg. Wapens vs. vrijheid.

Het platteland begon zich te bewapenen en vormt langzaam het Vrije Leger. De wapens worden in eerste instantie gekocht van het corrupte leger. Dezelfde macht waartegen ze vechten verdient zo wat bij. Het verzet wordt sterker, wraak speelt een groot thema in de Arabische cultuur en inmiddels heeft vrijwel iedereen persoonlijk iemand verloren. Opa's, zussen en buurmannen vechten mee. Assad heeft ook een nieuw probleem; de soldaten weigeren te schieten op hun eigen kennissen. Hij stuurt daarom de soldaten van Alleppo naar Homs en de soldaten van Homs naar Damascus, etc. Velen gooien hun wapens weg en deserteren en zijn hun leven niet langer zeker. Bashar al-Assad stuurt tanks de steden in; het is oorlog.

Voor Ibrahem is het niet langer veilig om naar zijn werk te gaan; de wegen zijn frontlinies geworden. Hij heeft twee keuzes; vechten of vluchten. Hij zegt; "Wapens, ik kan dat niet." en schud zijn hoofd. Hij vlucht op 12 januari 2013 met zijn neef Osama, en zijn baas het land uit, via Beiroet naar Istanbul Turkije. Hij laat alles en iedereen achter en is zijn geliefde land kapot.

Istanbul - Turkije

In Turkije melden de jongens zich op dag 1 bij een makelaar; hij regelt voor hen een huis en weet ook via via een baantje voor Ibrahem. Als illegaal wordt hij uitgebuit door zijn nieuwe baas de bakker. Voor 400$ per maand werkt hij 14 uur per dag, 7 dagen per week. Hij houdt nauwelijks geld over en droomt slechts van ooit een dag vrij. Wanneer ik hem vraag waarom hij geen asiel aanvraagt en probeert legaal werk te vinden is het antwoord simpel. Turkije heeft geen asielprocedure, alleen uitzichtloze kampen met tenten zonder eten, zonder werk.

Nadat hij een paar worden Turks leert spreken wordt het leven iets makkelijker. Hij vindt een baan bij een meubelmaker; zelfde tijden, zelfde loon, maar twee dagen weekend. Na drie maanden non-stop gewerkt te hebben heeft hij eindelijk tijd om na te denken en ziet hij voor het eerst Istanbul. Hij roemt de vriendelijkheid van de mensen; na het suikerfeest had hij zijn hele keuken vol eten staan. Hij wilde de schalen nadien terugbrengen maar wist niet eens van wie ze kwamen.

Ibrahem weet na drie maanden een goede baan te bemachtigen; voor 1000$ werkt hij 14u/d in de bouw en eindelijk kan hij nadenken over zijn toekomst. Hij wil verder studeren en eerlijk behandeld worden en ziet dat niet in Turkije. Zijn vrienden willen naar Algerije of Egypte, maar Ibrahem weet dat het daar overal oorlog is. Hij besluit met een smokkelaar in een busje naar Izmir te gaan om daar op de boot naar Europa te stappen.

Ikarea, Samos en Athene - Griekenland

Met 45 personen stapt hij in een veel te kleine boot. Hij vertelt zijn moeder dat hij met de auto gaat om haar niet ongerust te maken. Hij laat al zijn geld achter in Istanbul bij zijn vrienden - zonde als dat met hem zinkt. Hij heeft een zwemvest, maar geen idee of dat werkt. Zoals vrijwel iedereen heeft hij wel gehoord dat de overtocht erg is, maar kon hij het zich niet werkelijk voorstellen. De stuurman was een vluchteling die nog nooit eerder een boot had gezien. Hij volgde een lampje en dreef enorm af, 9 uur later kwamen ze aan op het Griekse eiland Ikarea. Vanuit daar worden ze verder gebracht naar het grotere eiland Samos.

Alle 45 worden in een rij gezet in het politiebureau van Samos, Ibrahem is nummer 14. Hij moet alle gevaarlijke spullen op tafel leggen maar al wat hij bij zich heeft is 50 euro, een onderbroek, een sjaal, een ketting die hij van zijn zusje heeft gekregen en een flesje parfum van zijn moeder. Zijn ketting wordt in bewaring genomen en zijn parfum afgepakt. Hij protesteert; het is de enige herinnering aan zijn moeder. De beamte lacht hem uit en zegt dat hem dat niks kan schelen.

De komende drie weken zitten ze opgesloten zonder contact met de buitenwereld. Zijn neef Osama belt vanuit Istanbul elke dag naar zijn moeder in Damascus en vertelt haar dat hij Ibrahem net heeft gesproken en dat het goed met hem gaat. Niemand weet of hij echt nog leeft. In de gevangenis worden alle 45 vluchtelingen gedwongen elke dag door het raam de kantine binnen te klimmen, terwijl er een perfect functionerende deur is. Jullie zijn via het raam Griekenland binnengekomen, dan moet je dat ook nu maar doen. Hij vertelt dat hij de politie wil bijten en ik doe graag met hem mee.

Opeens worden ze vrijgelaten en krijgen ze een papiertje mee waarmee ze 6 maanden in Griekenland kunnen blijven. Ibrahem had geen enkele intentie om zo lang te blijven en kocht een kaartje van 44 euro voor de ferry naar Athene om zo snel mogelijk door te reizen. Met nog slechts 6 euro op zak en de Western Unions al gesloten zat er niets anders op dan op straat slapen. De volgende dag kon hij het geld ophalen wat zijn neef had gestuurd en sliep hij in een hotel.

Inmiddels heeft Europa alle grenzen goed op slot gegooid en zijn er geen legale manieren meer om verder te reizen. Een smokkelaar vraagt hem 4000 euro voor een ritje naar Duitsland, zo veel geld heeft hij niet. Viavia hoort hij over valse Italiaanse ID kaarten en neemt hij zich voor naar Italië te vliegen. Het krijgen van de ID kaart is kinderspel; je gaat in een bepaald café zitten en een Algerijnse dame stapt op je af. Voor 80 euro heb je de volgende dag je kaart.

Ibrahem boekt een vliegticket en stapt op de eerste beste vlucht. De douane is gespitst op dit soort bedrog en pikt hem er gelijk uit. Na het zien van de kaart begint de beampte Italiaans te praten en Ibrahem valt snel door de mand. Zijn ID-kaart wordt verscheurt en hij staat met lege handen buiten. Hij herhaalt zijn pogingen nog 3 keer en druipt elke keer nog meer teleurgesteld af.

Bij poging vijf denkt hij de hele week na over een meer geschikte tactiek. Hij besluit zijn haar in spikes te doen en plakt met een magneetje een nepoorbel op. Hij neemt een boek mee onder zijn arm en loopt vol zelfvertrouwen recht op de douane af. Het werkt en ze laten hem door. In het vliegtuig klikt hij zichzelf letterlijk vast aan zijn stoel; niemand die hem nog tegenhoud. Hij is uitzinnig blij.

Milaan, Parijs en Amsterdam - Italië, Frankrijk en Nederland

In Milaan is Ibrahem zo snel mogelijk verder gegaan, hij kocht een treinkaartje naar Parijs en begon na te denken over zijn eindbestemming. Eigenlijk was het voor hem vrij simpel. Bij Nederland dacht hij aan kaas, melk en windmolens en hij was gek op windmolens. Hij kocht een treinkaartje naar Amsterdam en kwam om 11 uur 's avonds aan op Amsterdam Centraal.

Zonder een idee te hebben waar hij heenloopt gaat hij een stuk lopen door de straten van Amsterdam. Hij ruikt een vreemde geur en voelt zich langzaam blij, alsof hij vliegt. Hij weet niet hoe lang hij zo heeft rondgelopen maar uiteindelijk kwam hij bij de politie terecht een vroeg daar asiel aan.

Ter Apel, Oudhuizen, Wageningen, Arnhem, Dronten, Ridderkerk - Nederland

Met een treinkaartje naar Ter Apel op zak beginnen de omzwervingen van Ibrahem in Nederland. Hij wordt langs 5 verschillende asielzoekerscentra gestuurd. Zes maanden na zijn bootavontuur beland hij eindelijk in een huis in Ridderkerk. Het eerste jaar is hij eenzaam en zonder vrienden. Hij bestudeert de Nederlandse taal en loopt wat rond in het dorp.

Op een avond ziet hij wat jongens en meisjes een huis bouwen van karton. Het blijkt de nacht zonder dak te zijn, een actie voor daklozen. Omdat hij weet hoe het is om op de straat te slapen doet hij mee en slaapt weer vrijwillig in een doos op straat. Hij leert wat mensen kennen en zij nodigen hem uit in de Soos. Hij gaat mee voetballen en maakt vrienden, waaronder zijn goede vriend Rik. Rik, zijn moeder en haar zus vatten het plan op om naar Griekenland te gaan om daar vluchtelingen te helpen en vragen Ibrahem mee, hij kan bijvoorbeeld vertalen.

Lesbos - Griekenland

Ibrahem is weer terug in waar hij ooit stond, maar is tegelijk zoveel verder. Ibrahem staat hier bekend als happy face - hij lacht constant en is met iedereen goede vrienden. Hij is enorm blij dat hij mensen kan helpen maar voelt tegelijkertijd verdriet voor zijn land en haar mensen. Hij is enorm openhartig en vertelt eerlijk dat hij nog een 10% heeft die hij voor zichzelf houdt. Ik vraag niet verder.

De toekomst voor Ibrahem ziet er goed uit. Zijn Nederlands is heel erg goed en binnenkort mag hij staatsexamen doen. Als hij hiervoor slaagt mag hij starten met de HBO studie electrotechniek en leren over windmolens. Hij mist zijn moeder heel erg en hoopt snel een echt paspoort te krijgen en haar op te kunnen zoeken. Hij wil dat iedereen zijn verhaal hoort. Zijn grote droom is om een bekende Ridderkerker te worden.

#Vluchteling #verhaal #persoonlijk #syrie #asielzoeker